Een bezoek aan de Tomatin distillery

De Tomatin distilleerderij in Schotland

De kans dat je als whiskydrinker wel eens een glas Tomatin hebt gedronken is vrij groot. Het is een bekende distilleerderij met fans over de hele wereld. In dit artikel nemen we je mee hoe wij ons bezoek aan de Tomatin distilleerderij hebben ervaren, vertellen we je wat over de geschiedenis en geven we praktische tips voor als je de distilleerderij zelf wil bezoeken. Veel leesplezier!

Net onder Inverness kun je Tomatin vinden. De distilleerderij is geen mooi gebouw. Misschien kan ik het woord lelijk zelfs gebruiken. Het is een verzameling van grote blokkendozen die er smoezelig uitzien. Nadat we ons hadden gemeld in het visitor center, werden we opgehaald door onze guide van de dag. Maar eerst vertel ik je waarom we naar Tomatin zijn gegaan.

Waarom een bezoek aan de Tomatin distillery?

Een vriend van mij is groot fan van Tomatin. Betaalbare single malts die erg lekker zijn. Ikzelf had nog niet zoveel ervaring met Tomatin. De legacy en 12YO had ik wel eens gehad, maar meer ook niet. Kortom, interessant om een keer verder te ontdekken. Een bezoek aan Tomatin konden we perfect inpassen in ons reisschema van 2022. Er was zelfs ruimte voor een uitgebreide tour met tasting. Dus de tickets waren snel gereserveerd.

Achtergrondinformatie over de Tomatin Distillery

De geschiedenis van de Tomatin distilleerderij gaat terug tot 1897, toen de distilleerderij officieel werd opgericht. In de vroege jaren kende Tomatin verschillende uitdagingen, waaronder economische recessies en wisselende eigenaren, maar het bedrijf wist altijd te overleven.

Gedurende de 20e eeuw groeide Tomatin uit tot een van de grootste distilleerderijen van Schotland. In de jaren ’70 produceerde de distilleerderij zelfs meer dan 12 miljoen liter alcohol per jaar, voornamelijk bestemd voor blended whisky’s. Deze indrukwekkende productiecapaciteit zorgde ervoor dat Tomatin een centrale rol speelde in de Schotse whisky-industrie.

In 1986 vond een belangrijke verandering plaats toen de Japanse drankenproducent Takara Shuzo Co. en Okura & Co. de distilleerderij overnamen. Dit was een historische overname, aangezien Tomatin de eerste Schotse distilleerderij werd die volledig in handen was van een Japans bedrijf. Deze nieuwe eigenaars brachten niet alleen financiële stabiliteit, maar ook een vernieuwde focus op kwaliteit en innovatie. Zo was een van de eerste activiteiten het naar beneden brengen van de productie.

Meer over het bezoek en de tour

Zoals ik al schreef is de distilleerderij geen mooi gebouw aan de buitenkant. Aan de binnenkant is het niet veel beter. Hij is gewoon niet zo mooi en opgepoetst als sommige andere distilleerderijen. En misschien is dat juist ook wel de charme. Een keer iets anders, iets grofs, iets ruws. 

De tour wordt op een leuke manier gegeven. We krijgen veel anekdotes te horen en mogen veel vragen stellen. Zo maken ze de leidingen onder andere schoon met een voetbal, die ze onder hoge druk door de leidingen persen.

Tijdens de tour krijgen we ook te horen dat de productiecapaciteit vele male lager is dan tijdens de hoogtij dagen. De nieuwe eigenaar heeft de productie teruggebracht naar 2,5 miljoen liter. Dat is 10 miljoen liter minder dan op de top. Dit is ook te zien in de distillery. Er is nog veel ruimte voor extra washbacks en stills. Tussen neus en lippen door gaven ze wel aan dat ze wel plannen hebben voor het opschalen van de capaciteit.

Tomatin beschikt over twee mash tuns en aangezien de productiecapaciteit dermate verlaagd is, is er een buiten gebruik. Deze hebben ze daarom opengemaakt en toegankelijk gemaakt om in te staan. 

Aan het einde van de tour namen we een kijkje in een van de warehouses. Voor mij altijd een van de hoogtepunten tijdens een tour.

Tasting: Tomatin whisky

De tasting vond plaats in een aparte ruimte in het vistor centre. Een sfeervolle en leuk aangeklede ruimte. Aangezien we de Taste of Tomatin tour deden kregen we maar liefst zes whisky’s te proeven. De line-up:

• Tomatin Legacy, bourbon barrels en Virgin Oak casks, NAS, 43%
• Tomatin 12YO, bourbon barrels en sherry casks, 43%
• Tomatin Cask Strength, bourbon barrels en sherry casks, NAS, 57%
• Tomatin 14YO, bourbon barrels en port casks, 46%
• Tomatin 18YO, oak casks en oloroso sherry butts, 46%
• Cù Bòcan, light peated, NAS, 46%

Laat ik starten met het feit dat Tomatin er voornamelijk voor kiest om te bottelen vanaf 43%. Voor mij een groot pluspunt aangezien ik het zonde vind dat veel distilleerderijen kiezen om te bottelen op 40% (lees meer winst onderaan de streep).

De tasting bouwt mooi op qua smaken en is wat mij betreft zorgvuldig gekozen. De Legacy en 12YO kende ik al en de andere vier waren nieuw. In het kort: ze waren allemaal erg lekker van smaak. De Cask Strength en 18YO sprongen voor mij erbovenuit. De Cask Strenght was mede door het hoge alcoholpercentage een smaakvol bommetje. De 18YO was perfect in balans qua zachtheid en smaak. De invloed van de first-fill Oloroso vaten was fantastisch. Smaken als gedroogd fruit en een soort marsepein kon ik duidelijk herkennen.

In de lijst zit misschien ook een op het eerste oog vreemde naam: Cù Bòcan. Dit is een label waarmee Tomatin licht peated Highland Single Malt uitbrengt. Ze experimenteren met bijzondere vaten, wat erg interessante whisky’s opleverd. Leuk om mee kennis te maken tijdens deze proeverij.

Tip: ben je met de auto en moet je (helaas) rijden? Vraag om een driver kit en neem je drams mee naar huis. Schotland kent een zero tolerance beleid.

Conclusie: is Tomatin een bezoek waard?

Wat mij betreft is de Tomatin distillery een bezoek waard. Het is een ruwe diamant qua distilleerderij zelf en in het geheel daardoor een andere ervaring ten opzichte van de prachtig opgepoetste distilleerderijen en dito rondleidingen. 

De uitleg was goed en de tasting was zeer uitgebreid voor het geld wat we moesten betalen. Wat mij betreft is dit een dik pluspunt. 

Daarnaast is het visitor center erg leuk ingericht en is er genoeg te koop. Ook bieden ze een bottle-your-own-whisky aan, waarbij wij keuze hadden uit vijf soorten. Ik twijfelde tussen twee en beiden heb ik dan ook nog mogen proberen. Nadat ik mijn keuze had gemaakt, is een mooie Tomatin Virgin Oak, gedistilleerd op mijn verjaardag (helaas niet geboortedag), mee naar huis gegaan. Wat mij betreft maakt dit een bezoek aan een distilleerderij echt af. Het ultieme aandenken aan een tour.

Door deze tour heb ik meer waardering gekregen voor Tomatin. Inmiddels is daarom de collectie Tomatin flessen thuis dan ook aardig gegroeid.

Praktische gegevens van de Tomatin distillery

Adres:
Tomatin Distillery, Inverness IV13 7YT, Verenigd Koninkrijk
Routebeschrijving

Website:
https://tomatin.com

Distillery tours:
Tomatin biedt verschillende tours en proeverijen aan. Deze tours variëren in prijs en het aanbod qua proeverij. Wij hebben zelf de Taste of Tomatin tour gedaan en deze kostte 30 pond per persoon. Wat ons betreft een echte aanrader, aangezien je voor een relatief lage prijs ten opzichte van andere distilleerderijen veel te proeven krijgt.

Kijk op de website voor het actuele aanbod en reserveer in het hoogseizoen altijd vooraf om zeker te zijn van een tour of tasting.